دانسته های یک پرستار و مشاوره ی پرستاری

مشاوره پرستاری (سوالات خود را در بخش نظرات درج نمائید)

دانسته های یک پرستار و مشاوره ی پرستاری

مشاوره پرستاری (سوالات خود را در بخش نظرات درج نمائید)

کم کاری تیروئید (آنچه لازم است بدانید )

چه هنگام باید برای بهره گیری از توصیه های پزشکی و مداوا اقدام نمایید؟

* اگر بدون هیچ دلیلی احساس خستگی و یا دیگر علایم و نشانه های کم کاری تیروئید را دارید که از آن جمله می توان به مواردی چون پوست خشک، صورت متورم و رنگ پریده، یبوست و صدای گرفته و خشک اشاره کرد.

* اگر سابقه ی عمل جراحی تیروئید را داشته اید.

* اگر سابقه ی درمان با یُد رادیواکتیو و یا داروهای ضد تیروئیدی را داشته اید.

* اگر سابقه ی پرتو درمانی در ناحیه ی سر و گردن و قسمت فوقانی قفسه ی  سینه را داشته اید.

* اگر کلسترول خون تان بالا است با پزشک معالج تان مشورت کنید که آیا ممکن است که کم کاری تیروئید علت افزایش آن باشد.

اگر از درمان هورمونی برای معالجه ی کم کاری تیروئید استفاده می کنید می بایست مراجعات پی گیرانه برنامه ریزی شده را مطابق توصیه های پزشک تان رعایت نمایید و اول از همه بسیار مهم است که اطمینان حاصل کنید که دوز صحیحی از دارو را مصرف می نمایید. با گذشت زمان دوز مورد نیاز برای عملکرد طبیعی تیروئید ممکن است تغییر کند.

آیا مکمل های یُد می توانند به تنظیم عملکرد تیروئید در یک فرد مبتلا به کم کاری تیروئید کمک نمایند؟

برخی معالجه کنندگان طب جایگزین، برای معالجه افراد مبتلا به کم کاری تیروئید مصرف قرص و مکمل های یُد که حاوی یُد بالایی هستند را توصیه می کنند. حقیقت دارد که کمبود شدید یُد می تواند منجر به ایجاد بیماری کم کاری تیروئید گردد ولی امروزه کمبود یُد در بسیاری از کشورهای توسعه یافته از زمانی که یُد به نمک (نمک یُد دار) و غذاها اضافه شده، کاهش یافته است. اگر کمبود یُد عامل بیماری کم کاری تیروئید نباشد پس مکمل یُد هیچ فایده ای نخواهد داشت.

آیا مصرف برخی غذاهای خاص موجب افزایش عملکرد غده تیروئید می گردد؟

 

به طور کلی رژیم غذایی خاصی برای بیماری کم کاری تیروئید وجود ندارد و علیرغم ادعاهای فراوانی که در مورد رژیم غذایی بیماری کم کاری تیروئید وجود دارد، هیچ شاهد عینی معتبری مبنی بر این که مصرف و یا پرهیز از غذاهای خاصی حقیقتا عملکرد تیروئید را بهبود خواهد داد، وجود ندارد.

اگر به بیماری کم کاری تیروئید مبتلا هستید می بایست داروهای هورمونی جایگزین را مطابق تجویز پزشک معالج تان مصرف نمایید. این داروها عمدتا با معده خالی مصرف می گردند.

البته دانستن این نکته بسیار حائز اهمیت است که دریافت بیش از حد فیبر غذایی می تواند جذب هورمون های سنتتیک تیروئیدی را مختل نماید. همچنین انواع خاصی از مکمل های غذایی و درمان ها نیز ممکن است دارای اثرات مشابه مختل کننده باشند از جمله:

* گردو

* آرد لوبیای سویا

* غذاهای حاوی بذر کتان

* مکمل های حاوی آهن یا مکمل های مولتی ویتامینی حاوی آهن

* آنتی اسید های حاوی آلومینیوم و یا منیزیوم

* برخی داروهای کاهنده کلسترول مانند: کلستیرامین(colestyramin) و کلستیپول(Colestipol)

برای پیش گیری از تداخلات نامطلوب بالقوه باید از مصرف موارد مذکور خودداری نمایید و یا آن ها را چندین ساعت قبل و یا بعد از مصرف داروهای تیروئیدی استفاده نمایید.

کم کاری تیروئید و افزایش وزن:

بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید به راحتی وزن می گیرند و به سختی وزن کم می کنند که این به دلیل اختلالات هورمونی ناشی از این بیماری است. رژیم غذایی بیماران کم کاری تیروئید می بایست کنترل شده و مداوم باشد و ممکن است نیاز باشد تا برای کنترل وزن تغییراتی در روش غذا خوردن شان ایجاد نمایند. برای مثال نباید گرسنگی خود را با خوردن خوراکی هایی نظیر کیک و شیرینی جات ارضا کنند و بهتر است برای رفع گرسنگی به جای شیرینی جات، از میوه هایی مانند موز استفاده کنند؛ چرا که موز منبع خوبی از یُد است و یُد  یک عنصر کلیدی در ساخت هورمون های تیروئیدی در غده تیروئید است.

انتخاب های غذایی خود را اصلاح نمایید و غذاهای سالم تر را مصرف کنید:

 

یک رژیم غذایی مناسب برای بیماری کم کاری تیروئید چیست؟ رژیم غذایی مناسب برای بیماری کم کاری تیروئید، رژیم سالم و متوازنی است که نیازهای بدن را برای حفظ عملکرد مطلوب بدن تامین می نماید. الگوی غذایی مطلوب برای بیماری کم کاری تیروئید شامل مصرف غذاهای غنی از یُد در کنار کاهش مصرف غذاهای گواتروژن می باشد که در نتیجه چنین الگوی غذایی ای به کاهش علایم عوارض مرتبط با مشکلات تیروئیدی کمک می نماید.

غذاهای مناسب برای مصرف در الگوی غذایی بیماری کم کاری تیروئید عبارت هستند از:

اسفناج، توت فرنگی، گوجه فرنگی، موز، هویج، تخم مرغ، سیر، قارچ، پیاز، سیب زمینی، نخودفرنگی، کدو، حبوبات، تربچه، ماست کم چرب و غذاهای دریایی.

این غذاها می توانند جایگزین یُد از دست رفته توسط گواتروژن ها گردند. توجه داشته باشید که برخی از مواد غذایی مانند اسفناج اگر چه در حقیقت در لیست غذاهای گواتروژن می باشند ولی محتوای یُد موجود در آن برای مقابله با اثرات گواتروژنیک آن کفایت می نماید.

همچنین مواد غذایی ای که در خاک رشد می نمایند به علت جذب یُد از خاک  حاوی سطوح بالاتری از  یُد می باشند.

شما می بایست همچنین از مصرف بیش از حد مواد غذایی زیر خودداری نمایید:

کلم بروکلی، کلم، گل کلم، بادام زمینی، گلابی، دانه های کاج، لوبیا سویا، کلم پیچ، خردل، هلو و شلغم.

همچنین از آن جا که آب آشامیدنی و نمک حاوی کلر هستند با عملکرد مطلوب یُد در بدن تداخل دارند لذا بسیار بهتر است که از نمک دریایی و بطری های آب معدنی و یا آب فیلتره شده استفاده نمایید.

 

فقط مقادیر مورد نیاز و مطلوب از یُد را دریافت نمایید و نه بیش تر:

 ما مصرف یک رژیم غذایی مملو از یُد را توصیه نمی نماییم چرا که برای حفظ سلامت و عملکرد مطلوب بدن به یک تعادل صحیح از ریز مغذی ها نیاز است و نباید در مصرف یک عنصر زیاده روی کرد.

هدف از کنترل رژیم غذایی در بیماری کم کاری تیروئید جبران و تنظیم سطوح از دست رفته یُد توسط گواتروژن ها می باشد که سعی بر آن است که از محتوای یُدی که در برخی غذاهای معمول وجود دارد استفاده شود.

توجه داشته باشید که مصرف بی رویه ی غذاهای حاوی یُد نیز می تواند در افزایش وزن سهیم باشند.

کاهش دادن مصرف غذاهای حاوی گواتروژن و افزایش مصرف غذاهای غنی از یُد می تواند سرانجام شما را به یک تعادل سالم برساند و این الگوی غذایی صحیح، همچنین شما را در رسیدن به اهداف تان در ارتباط با کاهش وزن نیز، کمک خواهد کرد.

داروهای‏ ‏پیشگیری‏ ‏از‏ ‏بارداری‏ ‏و‏ ‏روش‏ ‏استفاده‏ ‏از‏ ‏انها‏ ‏و‏ ‏پیشگیری‏ ‏در‏ ‏زمان‏ ‏شیردهی

روش اورژانسی، روشی است که اگر زوجی احتمال بارداری ناخواسته پس از تماس جنسی را بدهد (مثلا در اثر پارگی کاندوم یا استفاده نکردن از روش‌های مطمئن پیشگیری) می‌تواند تا 5 روز پس از تماس جنسی نیز از آن استفاده نماید. البته این روش جزو روش‌های موثر پیشگیری از بارداری نیست ولی به هر حال، قابل استفاده است.
  

این روش نباید مورد استفاده دایم قرار بگیرد و فقط در موارد خاصی باید استفاده شود: تماس جنسی محافظت‌نشده، استفاده نکردن از روش‌های موثر پیشگیری از بارداری، پارگی و خارج شدن کاندوم، فراموشی در مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری و... که البته باید در بروز هر کدام از موارد فوق با پزشک یا ماما مشورت شود.   

حداکثر دفعات مجاز استفاده از این روش در سیر سیکل قاعدگی نیز یک بار است و باید در حداقل دفعات ممکن در طول دوران باروری هر زن استفاده شود.
مجاز بودن مصرف یک‌بار از این روش در هر دوره قاعدگی دلیلی بر تایید مصرف آن در هر دوره قاعدگی به عنوان روش پیشگیری از بارداری نیست. 

قرص های «ال . دی » و «اچ . دی »

یکی از روشهای مطمئن در پیشگیری از بارداری، مصرف قرص‌های خوراکی ترکیبی است، که به دو شکل ال .دی، و اچ.دی در بسته های ۲۱  عددی در دسترس عموم می باشد. مقدار هورمونهای استروژن و پر وژسترون قرص های اچ .دی بیشتر از قرص های ال .دی است به همین دلیل امروزه مصرف آن توصیه نمی شود .

مزایا

  •  کاهش میزان بیماریهای التهابی لگن
  •  کاهش میزان کیست خوش خیم و سرطان تخمدان
  •  کاهش میزان غدد خوش خیم پستان
  •  کاهش میزان خونریزی قاعدگی و در نتیجه جلوگیری از کم‌خونی و رفع قاعدگی دردناک
  •  پیشگیری از حاملگی خارج از رحم

طریقه مصرف

هر بسته حاوی ۲۱ قرص می باشد. اولین قرص را از روز پنجم قاعدگی آغاز نمایید. در صورت اتمام خونریزی و یا ادامه خونریزی، در هر دو حال روزانه یک قرص مصرف کنید، تا بسته قرص تمام شود.  بهتر است قرص را پس از شام و پیش از خواب میل نمایید تا عوارض گوارشی ایجاد نکند.  پس از اتمام بسته قرص، هفت روز کامل قرص نخورید و در روز هشتم بسته بعدی را بدون توجه به روز شروع قاعدگی آغاز نمایید. چنانچه تا هفت روز قاعدگی رخ نداد،  به مرکز بهداشتی – درمانی یا پزشک مراجعه کنید.

در صورت فراموش کردن مصرف قرص

  •  چنانچه یک شب مصرف قرص را فراموش کردید،  تا نوبت مصرف قرص بعدی به محض یاد آوردن، یک قرص میل کنید.
  •  چنانچه دو شب پشت سر هم مصرف قرص را فراموش کردید، در دو شب بعدی، هر شب به جای یک قرص دو قرص میل کنید و تا آخر بسته مجدداً هر شب یک قرص مصرف نمایید و علاوه بر آن، همزمان از روش پیشگیری دیگری مثل کاندوم استفاده کنید .
  • چنانچه سه شب یا بیشتر مصرف قرص را فراموش کردید، از مصرف بقیه قرص ها خودداری نموده، تا شروع قاعدگی از روش دیگری استفاده کنید. سپس از روز پنجم قاعدگی بسته جدید را آغاز کنید.

 نکات مهم :

  • اثر قرص پیشگیری از بارداری یک هفته پس از شروع اولین بسته قرص ظاهر می شود.  در صورت انجام نزدیکی در این فاصله، باید علاوه بر مصرف قرص از روش دیگری، مثل کاندوم، استفاده کرد.
  •  قرص ها را بصورت نا پیوسته، مثلاً یکماه در میان یا دو ماه در میان مصرف نکنید .

 در موارد زیر همزمان با مصرف قرص احتمال حاملگی وجود دارد :

  • ابتلا به اسهال و استفراغ شدید.
  •  مصرف داروهای ضد سل و یا ضد تشنج.
  •  مصرف آنتی بیوتیکهایی،‌مثل آمپی سیلین و تتراساسکلین.

در هر یک از موارد فوق همزمان با مصرف قرص باید از یک روش پیشگیری دیگر، مثل کاندوم، استفاده کرد .

قرص های پیشگیری از بارداری برای چه افرادی مناسب تر است ؟

  •  خانم هایی که خواهان یک روش مطمئن قابل برگشت پیشگیری از بارداری هستند .
  •  خانم هایی که قاعدگی منظم و دردناک دارند .
  •  خانم هایی که در سال های اول ازدواج به سر می برند .

  موارد منع مصرف

* حاملگی یا احتمال آن

* سرطان پستان

* خونریزی های نا شناخته رحمی

* بیماریهای قلبی – عروقی

* اختلالات خونی

* افزایش چربیهای خون

بیماری های کبدی و کیسه صفرا

* فشار خون

* سردرد های میگرنی

* بیماریهای قند

* صرع

* افسردگی شدید

* خانم های سیگاری چاق بالای۳۵ سال سن که بیش از پنج نخ سیگار در روز مصرف می کنند، بهتر است از روش دیگری استفاده کنند .

 

نکات مهم در مصرف قرص :

  • وجود لکه بینی همزمان با مصرف مرتب قرص، به مدت ۲ تا ۳ ماه اهمیتی ندارد . در صورت تداوم بیشتر باید به پزشک مراجعه کرد .
  • علائمی مانند تهوع، استفراغ و سردرد همراه با مصرف قرص به تدریج پس از ۲ تا ۳ ماه برطرف می شود . برای پیشگیری از این عارضه بهتر است قرصها را پس از شام و قبل ازخواب مصرف کرد . ( در صورت تداوم علائم تهوع و استفراغ می توان همراه با قرصهای پیشگیری، از قرصهای  ویتامین ( ب - B6 ) به مدت محدود استفاده کرد )
  • در مدتی که قرص مصرف می شود، حجم خون قاعدگی به نسبت قبل از مصرف، کاهش می یابد که در صورت کم شدن بیش از حد و لکه بینی یک در میان و یا قطع کامل، باید به پزشک مراجعه کرد .
  • برای مصرف قرص  LD محدودیت سنی وجود ندارد و می توان آن را تا سن ۴۵ سالگی و حتی بیشتر تحت نظارت و کنترل ادامه داد . لیکن در مواردی نظیر فشار خون کنترل نشده و مصرف سیگار و غیره توصیه می شود که مصرف قرص به سن کمتر از ۳۵ سال محدود گردد و در سنین بالاتر افراد باید پس از مشاوره از روشهای دیگری استفاده کنند .

قرص های تری فازیک (سه مرحله ای )

یکی از روشهای موثر و قابل برگشت پیشگیری از بارداری، مصرف قرص های خوراکی تری‌فازیک می باشد . این قرص ها به دلیل داشتن مقادیر متفاوتی هورمون دارای سه رنگ متفاوت می باشند و بایستی از نقطه شروع به طور مرتب مصرف گردند .

مزایا :

  •  جلوگیری از حاملگی خارج از رحم
  •  کاهش کیست خوش خیم تخمدان
  •  کاهش میزان سرطان تخم دان
  •  کاهش میزان غدد خوش خیم پستان
  •  کاهش خونریزی قاعدگی
  •  جلوگیری از کم خونی
  •  رفع قاعدگی درد ناک
  •  کاهش میزان بیماریهای التهابی لگن

طریقه مصرف:

بسته های قرص تری فازیک دارای ۲۱ عدد قرص می باشد. باید مصرف این قرص ها را تحت نظر ماما یا پزشک شروع نمود و از مصرف خود سرانهء آنها پرهیز نمود. اولین قرص را از اولین روز قاعدگی آغاز کنید و روزانه یک قرص تا ۲۱ روز میل نمایید . پس از پایان بسته قرص، هفت روز کامل قرص نخورید . در روز هشتم، بسته بعدی قرص را بدون توجه به روز شروع قاعدگی آغاز نمایید و چنانچه تا هفت روز خونریزی قاعدگی رخ نداد، به مرکز بهداشتی یا پزشک مراجعه نمایید .

در صورت فراموش کردن مصرف قرص :

  •  چنانچه پیش از۱۲ ساعت از زمان همیشگی، خوردن قرص را به یاد آورید، بلافاصله یک قرص مصرف کنید .
  •  چنانچه بعد از ‍۱۲ساعت به یاد آوردید که یک قرص یا بیشتر را فراموش کرده اید، مصرف بقیه قرص ها را ادامه داده و قرص های فراموش شده رامصرف نکنید . در عوض به منظور پیشگری از بارداری نا خواسته حتماً به طور همزمان با مصرف بقیه قرص ها از روش دیگری، مثل کاندوم، استفاده کنید .

نکات مهم :

  • اثر این قرص ها در پیشگیری از حاملگی یک هفته پس از شروع اولین بسته قرص ظاهر می شود و چنانچه در این فاصله نزدیکی صورت گیرد، علاوه بر مصرف قرص از یک روش پیش گیری دیگر، مثل کاندوم، استفاده کنید
  •  قرص ها را به صورت نا پیوسته – مثلاً، یک ماه در میان یا دو ماه در میان مصرف نکنید .

 توجه کنید که در موارد زیر احتمال حاملگی همزمان با مصرف قرص ها افزایش می یابد و بایستی از روش دیگری همزمان با مصرف قرص ها استفاده کرد :

  • مصرف نا مرتب قرص ها
  •  ابتلا به اسهال و استفراغ شدید
  •  مصرف آنتی بیو تیک ها – مثل آمپی سلین، تتراسایکلین
  •  مصرف داروهای ضد سل و ضد تشنج

 

قرص های تک هورمونی ( دوران شیر دهی )

یکی از روشهای مناسب جهت پیشگیری از بارداری در مادران شیرده قرص های لاینسترنول می باشد، که ترجیحاً بهتر است در شش ماه اول پس از زایمان مصرف شوند، به این شرط که شیر خوار به جز شیر مادر از هیچ نوع نوشیدنی یا غذای دیگری (حتی آب ) استفاده نکند . باید دانست که مصرف قرص شیردهی (لاینسترنول ) ترشح شیر را کاهش نمی دهد .

طریقه مصرف :

هر بسته قرص شیر دهی حاوی ۲۸ عدد قرص می باشد که شروع آن از 45 روز پس از زایمان یا نخستین روز قاعدگی است . چنانچه بیش از ۴۲  روز از زایمان گذشته، ولی قاعدگی شروع نشده باشد، باید از حامله نبودن مادر اطمینان حاصل کرد .

روزانه در ساعت معین (مثلاً، ساعت ۱۰ صبح ) یک قرص میل نمایید . پس از پایان یک بسته، بلافاصله در روز بعد مصرف اولین قرص از بسته جدید را آغاز کنید . در طول مدت مصرف قرص ها ممکن است قاعدگی قطع شده یا لکه بینی وجود داشته باشد، که بایستی بدون توجه به این حالت، قرص ها را همچنان در ساعتی معین میل نمود . در صورت شروع خونریزی قاعدگی نیز باید مصرف قرص ها را ادامه داد .

در صورت فراموش کردن مصرف قرص:

 چنانچه کمتر از سه ساعت از زمان همیشگی مصرف قرص گذشته باشد، در همان لحظه به خاطر آوردن، قرص فراموش شده را مصرف کرده و سپس قرص های بعدی را در همان زمان همیشگی میل نمایید .

 چنانچه بیش از سه ساعت از زمان همیشگی مصرف قرص گذشته باشد، در همان لحظه به خاطر آوردن، قرص فراموش شده را مصرف کرده و سپس قرص های بعدی را در همان زمان همیشگی میل نمایید . به علاوه، دو روز نزدیکی نداشته باشید و یا جهت اطمینان در این دو روز از کاندوم استفاده کنید .

نکات مهم:

در موارد زیر همزمان با مصرف قرص شیردهی احتمال حاملگی وجود دارد :

  •  ابتلا به اسهال و استفراغ
  •  مصرف آنتی بیوتیکها
  •  مصرف داروهای ضد تشنج
  •  مصرف مسکن ها

در هر یک از موارد فوق، هممزمان با مصرف قرص های شیردهی باید از یک روش پیشگیری دیگر، مثل کاندوم، استفاده کرد .

 

موارد منع مصرف قرص های دوران شیردهی :

  • حاملگی
  • بیماری شدید کبدی یا سابقه بیماری کبدی ( در صورتی که نتایج آزمایشات کبدی به وضعیت طبیعی برنگشته باشد . )
  •  سرطان پستان و کلیه سرطانهای وابسته به هورمون
  • خونریزی رحمی با علت ناشناخته
  • سابقه حاملگی خارج از رحم

 

هورمون بتا beta HCG

هورمون hCG در حین حاملگی تولید می شود. این هورمون توسط جفت که تخم را پس از لانه گیزی در رحم تغذیه می کند، ایجاد می شود . hCG اولین بار حدود ۱۱ روز پس از لقاح در خون و بین ۱۲ تا ۱۴ روز پس از لقاح در ادرار قابل اندازه گیری است . به طور طبیعی مقدار HCG هر ۷۲ ساعت دوبرابر می شود . سطح این هورمون در هفته های ۸ تا ۱۱ به حداکثر خود رسیده و سپس در ادامه حاملگی کاهش می یابد. 

 هورمون های HCG – LH – FSH – TSH همگی از دو بخش یا Sub Unit تشکیل می شوند : آلفا و بتا که بخش آلفا در همه ی این هورمون ها مشابه است و افتراق اینها از هم با بخش بتا صورت می گیرد . 

از ملاقات اسپرم واوول تخمک لقاح پیدا میکند. تخمک لقاح یافته به طرف رحم رفته ودر جدار آن لانه گزینی میکند.بین ۱۰-۳روز بعد جفت تشکیل میشود. HCG ( هر دو بخش آلفا و بتا ) توسط سلولهای تروفوبلاستیک جفت سنتز می شود و نیمه عمر آن ۳۶ – ۱۲ ساعت است . مهمترین وظیفه این هورمون نگه داری از جسم زرد است که تولید استرادیول و پروژسترون می کند .

مقدار این هورمون در حاملگی طبیعی از روز ششم تا دهم بعد از لقاح در سرم مادر بالا میرود ( حتی گاه از روز سوم لقاح هم قابل شناسایی است. ) 


معمولا۲۵ -۲۰ روز پس از آخرین قاعدگی ( و نه زودتر از آن ) مقدار این هورمون در ادرار مادر به اندازه ای میرسد که قابل اندازه گیری باشد .

معمولاچه زمانی این تست انجام میشود؟ 
این هورمون در حاملگی طبیعی ۴ – ۶ هفته بعد از شروع بارداری افزایش چشم گیر پیدا کرده وسپس کم کم افت پیدا می کند . اما در موارد حاملگی خارج رحمی – حاملگی مولار- برداشت کل رحم – کورتاژ پس از حاملگی سیر نزولی سریعتر آن را شاهد هستیم . 

سایر کاربردهای تست حاملگی یا هورمون بتا اچ سی جی(Beta H.C.G)

در مردان در موارد تشخیص تومورهای بیضه و نئوپلاسم آن کاربرد دارد که همراه با آلفا فیتو پروتئین تست می شو د . در بعضی بدخیمی ها از قبیل کوریوکارسینوما – امبریونال سل کارسینوما و نیز حاملگی خارج رحمی میزان BeteHCG به شدت بالا می رود و اندازه گیری های مرتب آن برای سنجش پاسخ بیمار به شیمی درمانی ضروری است

این آزمایش چه زمانی وبه درخواست چه کسی قابل انجام است؟

این آزمایش را هرزمان که مشکوک به حاملگی طبیعی ویا حتی موارد خارج رحمی باشیم انجام دهیم و درخواست آن بوسیله خود بیمار هم قابل قبول است.

بعلاوه در موارد بدخیمی هائی که نامبرده شد ویا حین درمان آنها نیز کاربرد دارد.(برای ارزیابی چگونگی پاسخ بیمار به درمان)

چه موقع فرد میتواند مراجعه کند؟آیا ناشتائی ویا سایر شرایط دیگری باید رعایت شود؟

ناشتا بودن لازم نیست. مصرف آب مانعی ندارد و حتی قطع داروهای دیگر فرد ضروری نیست.

این آزمایش باچه نمونه ای انجام میشود وچقدر طول میکشد؟

چون هورمون ابتدا در خون ظاهر میشود سپس بعد از شروع متابولیزه شدن در ادرار آمده ودفع میشود پس آزمایش خون حساستر است وزودتر مثبت میشود.درموارد حاملگی خارج رحمی هم که حتما باید خون تست شود.

مدت زمان آزمایش نیم ساعت است ودر هرساعت شبانه روز قابل انجام میباشد.

• در مورد سطوح hCG نکات زیر را به خاطر داشته باشید:
• در ۸۵% حاملگیها مقدار این هورمون طی ۷۲-۴۸ ساعت دوبرابر می شود. هرچه سن حاملگی بیشتر می شود، زمان دوبرابر شدن این هورمون طولانی تر شده و حداکثر به ۹۶ ساعت می رسد.
• در مورد مقادیر این هورمون می بایست توجه نمود. زیرا در برخی حاملگیهای طبیعی مقدار این هورمون می تواند کم باشد ولی نوزادی کاملا سالم به دنیا بیاید. سونوگرافی در هفته های ۶-۵ صحت بیشتری نسبت به اندازه گیری hCG دارد.
• سطح هورمون hCG کمتر از mIU/ml 5 نشاندهنده عدم حاملگی است. هر مقداری بیش از mIU/ml 25 نشاندهنده وجود حاملگی می باشد.
• مقدار این هورمون با واحد (milli-international units per milliliter (mIU/ml)) اندازه گیری می شود.
• زمانی که سطح hCG به ۲۰۰۰-۱۰۰۰ برسد، سونوگرافی ترانس واژینال می تواند ساک حاملگی را تشخیص دهد. چون سطوح این هورمون می تواند مختلف باشد و زمان لقاح نیز به درستی مشخص نشده باشد، تشخیص با یافته های سونوگرافی تا زمانی که مقدار هورمون به ۲۰۰۰ نرسد قابل انجام نخواهد بود.
• تنها انجام یک نوبت آزمایش برای اندازه گیری این هورمون در بیشتر موارد کافی نیست. در مواردی که شک به سلامت بارداری وجود دارد می بایست چند آزمایش با فاصله از هم انجام شود تا بتوان یک نتیجه گیری درست انجام داد.
• دو نوع آزمایش hCG وجود دارد: نوع «کمی» که فقط وجود یا عدم وجود هورمون را مشخص می کند و دیگر نوع «کیفی» که مقدار آن را نیز معین خواهد نمود.

• راهنمای سطوح hCG در طول بارداری:
زمانها بر اساس سن حاملگی(Gestational Age) [تعداد هفته هایی که از اولین روز آخرین قاعدگی(LMP) گذشته است] می باشد:

• ۳ هفته از LMP گذشته باشد:  ۵۰-۵ mIU/ml
• ۴ هفته از LMP گذشته باشد : ۴۲۶-۵ mIU/ml
• ۵ هفته از LMP گذشته باشد : ۷۳۴۰-۱۸ mIU/ml
• ۶ هفته از LMP گذشته باشد : ۵۶۵۰۰-۱۰۸۰ mIU/ml
• ۸-۷ هفته از LMP گذشته باشد : ۲۲۹۰۰۰-۷۶۵۰ mIU/ml
• ۱۲-۹ هفته از LMP گذشته باشد : ۲۸۸۰۰۰-۲۵۷۰۰ mIU/ml
• ۱۶-۱۳ هفته از LMP گذشته باشد : ۲۵۴۰۰۰-۱۳۳۰۰ mIU/ml
• ۲۴-۱۷ هفته از LMP گذشته باشد : ۱۶۵۴۰۰-۴۰۶۰ mIU/ml
• ۴۰-۲۵ هفته از LMP گذشته باشد : ۱۱۷۰۰۰-۳۶۴۰ mIU/ml
• زن غیر حامله : <5 mIU/ml
• بعد از یائسگی : <5/9 mIU/ml
توجه: این اعداد فقط به عنوان راهنما داده شده و افزایش این هورمون در هر فرد متفاوت می باشد. مقدار مطلق به اندازه سیر تغییرات اهمیت ندارد.

• سطوح پایین مقدار این هورمون نشانه چیست؟
مقادیر پایین hCG علل مختلفی می تواند داشته باشد و می بایست آزمایش طی ۷۲-۴۸ بعد تکرار شود تا با توجه به تغییرات سطح هورمون بتوان قضاوت نمود. سطوح پایین hCG میتواند نشاندهنده موارد زیر باشد:
• اشتباه در تعیین سن حاملگی
• احتمال سقط یا Blighted Ovum
• حاملگی نابجا Ectopic Pregnancy

• سطوح بالای مقدار این هورمون نشانه چیست؟
مقادیر زیاد hCG علل مختلفی می تواند داشته باشد و می بایست آزمایش طی ۷۲-۴۸ بعد تکرار شود تا با توجه به تغییرات سطح هورمون بتوان قضاوت نمود. سطوح بالای hCG می تواند نشاندهنده موارد زیر باشد:
• اشتباه در تخمین سن حاملگی
• حاملگی مولار
• چندقلویی

• آیا مقدار hCG می بایست به طور مرتب در طی حاملگی اندازه گیری شود؟
مقدار این هورمون به طور معمول توسط پزشکان دوباره اندزاه گیری نمی شود مگر این که مشکلی به وجود آمده باشد. در صورت خونریزی، درد شدید شکمی یا سابقه سقط ممکن است پزشک این آزمایش را تکرار کند.

• آیا عاملی می تواند مقدار hCG را تحت تاثیر قرار دهد؟
هیچ عاملی نمی تواند مقدار این هورمون را تحت تاثیر قرار دهد بجز داروهایی که حاوی این هورمون باشند. این داروها برای درمان نازایی مورد استفاده قرار می گیرد و پزشک در مورد زمان انجام این آزمایش پس از دریافت این داروها، شما را راهنمایی خواهد نمود. سایر داروها مثل آنتی بیوتیکها، ضد دردها، قرصهای ضد بارداری خوراکی یا سایر داروهای هورمونی هیچ تاثیر بر مقدار این هورمون نخواهند داشت.

در چه مواردی تست بارداری از راه خون (BCHG) ویا ادرار (گراویندکس )مثبت می شود:
۱- بارداری ۲- بیماری مول و یا بچه خوره ۳- سرطان رحم

در چه مواردی تست بارداری از راه خون (BCHG) ویا ادرار (گراویندکس ) منفی می شود:
۱- ادرار رقیق ۲- سقط جنین ۳- حاملگی خارج رحم

علت نتایج مثبت کاذب:
۱- آلودگی باکتریائی ادرار۲-وجود پروتئین و یا خون در ادرار ۳-مصرف متادون توسط بیمار

ارزیابی حاملگی از روی مقدار هورمون
اگر مقدار هورمون BhCG کمتر از ۱۰ باشد شخص باردار نیست
اگر مقدار هورمون BhCG بیشتر از ۲۵ باشد فرد باردار است
اگر مقدار هورمون BhCG بین ۱۰ تا ۲۵ باشد نمی توان با قاطعیت گفت شخص باردار است ویا خیر

کلیاتی در باره کیت های تشخیص بارداری خانگی
home pregnancy tests=HTPS

همه ی کیت های تشخیصی بارداری خانگی امروزی , حاوی آنتی بادی های مونو کلونال یا پلی کلونال متصل به یکی از بخش های مولکول HCG بسیار حساس بوده و اگر مولکول HCG در ادرار موجود باشد توسط آنتی بادی ثانویه ضد HCG به دام افتاده و سنجش می شود. برای سیستم آشکار سازی کیت از یک آنتی بادی ثانویه که حاوی آنزیم است استفاده می شود

آنتی بادی ثانویه کمپلکس آنتی بادی اولیه HCG را آشکار می سازد. تغییر رنگ و ایجاد پاسخ مثبت و یا منفی ناشی از فعالیت یا عدم فعالیت آنزیم است. ایجاد دو خط رنگی نشانه ی بارداری را نشان می دهد. HCG ادرار به صورت کیفی و توسط HPTS یا همان home pregnancy tests سنجش می گردد.

نحوه جمع آوری و نگهداری نمونه ادرار

۱- ادرار اول صبح به طور معمول بیشترین غلظت HCG را در بردارد و لذا بهترین نمونه برای انجام تست ادرار است.اگر چه هر نمونه ادرار ممکن است استفاده شود

۲- نمونه ادرارباید در یک ظرف تمیز شیشه ای یا پلاستیکی جمع آوری شود و از پروزاتیو استفاده نشود

۳- اگر نمونه بلافاصله پس از جمع آوری تست نشود , تا ۴۸ ساعت بعد که مورد آزمایش قرار می گیرد باید دردمای ۲ تا ۸ درجه سانتی گراد یخچال نگه داری شود و قبل از تست به دمای اتاق برگردانده شود

اگر نمونه برای بیش از ۴۸ ساعت مورد استفاده قرار نگیرد باید در دمای منهای ۲۰ درجه فریز شود. یک نمونه ی یخ زده که بیش از ۲ هفته نگهداری شده باشد نباید دیگر استفاده شود. قبل از آزمایش نمونه یخ زده باید کاملا آب شده و به دمای اتاق برسد

پاسخ های مثبت کاذب
در شرایطی مثل مصرف بعضی داروها مثل پرومتازین یا کلردیازپوکساید , وجود بیماریهائی مثل پروتئینوری , هموگلوبینوری , و زایمان جدید تا سقط جنین , اشتباه در روش اجرای تست , خطا در خوندان نتایج , ممکن است پاسخ مثبت کاذب دیده شود که در تفسیر نتیجه باید در نظر داشت

پاسخ های منفی کاذب

زمانی که HCG در حد اکثر غلظت ( در روز های ۶۰ تا ۸۰ ) می باشد , ۵ تا ۱۰% امکان ایجاد جواب منفی کاذب وجود دارد. پاسخ های منفی کاذب معمولا ناشی از خطا در انجام روش ارائه شده می باشند. علت دیگر پاسخ منفی کاذب انجام تست در روز های اول لقاح است که هنوز هورمون HCG وارد ادرار نشده است. نگهداری ادرار در ظروف غیر استاندارد , عدم رعایت دهای لازم برای واکنش و مصرف داروی کاربامازپین هم ممکن است منجر به پاسخ منفی کاذب شود.
چرا بعضی از خانم های باردار قبل از قطع قائدگی , تست بارداری مثبت دارند ولی بقیه خانمها تا چندین روز دیرتر آزمایش مثبت ندارند؟ 

عوامل موثر در طولانی تر شدن زمان حصول پاسخ مثبت توسط تستهای خانگی :
۱- تاخیر در زمان لانه گزینی
۲- پائین بودن ترازHCG خون
۳- پائین بودن غلطت HCG ادرار
۴- میزان حساسیت تست بارداری